“De warmtetransitie is zo lastig, we wachten als gemeente wel tot we waterstof kunnen gebruiken als vervanging voor aardgas.” Dit horen we gemeenten af en toe nog zeggen. Areaal Advies werkt aan de warmtetransitie, dus zijn we volop bezig met de alternatieven voor aardgas. Maar is waterstof wel een goede oplossing? In dit artikel vertellen we waarom wij vinden van niet.
Groene waterstof kost veel energie
Groene waterstof is geen energiebron zoals wind of zon, maar een energiedrager die moet worden geproduceerd met water en groene stroom. Bij die productie gaat wel 20% tot 40% van de energie verloren. Ook als we de meest efficiënte productiemethode gebruiken, kost waterstof maken dus behoorlijk veel energie. Het is efficiënter om stroom direct in te zetten om bijvoorbeeld een warmtepomp te laten draaien, dan om er waterstof van te maken voor de verwarming van je huis.
Waterstof gebruiken in de gebouwde omgeving is eigenlijk zonde van de energie, terwijl we andere alternatieven voor aardgas voorhanden hebben. Als we voor waterstof kiezen betekent dat namelijk ook dat er veel meer wind- en zonne-energie nodig is dan als we de elektriciteit gewoon gebruiken. De opgave voor wind- en zonne-energie is al zo groot dat we moeite hebben hem te halen en de productie van waterstof voor het verwarmen van huizen zou die onnodig 20-40% groter maken.
Waterstof blijft schaars
Groene waterstof is nog niet op grote schaal beschikbaar. Pas in 2030 zal genoeg groene waterstof geproduceerd worden om bepaalde processen erop te laten overschakelen. Daarop wachten levert een grote vertraging in de energietransitie op, terwijl we juist geen tijd te verliezen hebben om de doelen voor CO2-reductie te halen. We moeten al veel eerder maatregelen nemen om onze warmte te verduurzamen en afscheid te nemen van fossiele brandstoffen. Gemeenten moeten al vóór 2030 wijken van het aardgas afhalen en niet wachten tot waterstof beschikbaar komt.
Ook na 2030 blijft waterstof schaars omdat er zoveel energie voor nodig is om het te produceren. Wanneer de schaalsprong gemaakt is, zullen woningen niet vooraan in de rij staan. Dat zit zo: de Nederlandse industrie kan zonder groene waterstof niet verduurzamen en moet dus voorrang krijgen bij het gebruik ervan. Voor woningen zijn al genoeg duurzame alternatieven, zoals warmtepompen of warmtenetten. Met het opschalen van die alternatieven kunnen we aardgas in wijken al uitfaseren zonder waterstof. De schaarse waterstof die we na 2030 produceren kan op die manier gebruikt worden om de industrie draaiende te houden.
Ga aan de slag met toekomstbestendige oplossingen
Een veel gehoord argument voor waterstof is dat het zonde is de oude gasleidingen ongebruikt in de grond te laten. Met wat aanpassingen zouden we dat gasnet voor waterstof kunnen gebruiken. Onderdeel van elke transitie is echter dat de oude middelen niet meer gebruikt worden, omdat we nieuwe oplossingen ontwikkeld hebben. We gebruiken bijvoorbeeld de vaste telefoon nog amper en vinden het prima dat we stoppen met het gebruiken van telefoonkabels. Hetzelfde geldt voor de oude gasinfrastructuur. Die kunnen we loslaten en betere oplossingen voor het verwarmen van onze huizen gaan toepassen. Investeren in het onderhouden en vervangen van oude gasleidingen is een onnodige kostenpost. Investeren in toekomstbestendige infrastructuur zoals een warmtenet of de verzwaring van het stroomnet is een beter idee.
Het verduurzamen van de gebouwde omgeving is een hele grote opgave en een ingewikkelde puzzel. Hoewel waterstof technisch gezien geschikt is om huizen mee te verwarmen, is het voor Nederland dus geen slimme oplossing. Waterstof lijkt zo simpel, omdat we vaak denken dat we aardgas makkelijk door waterstof kunnen vervangen en verder alles bij het oude kunnen laten. Dat is helaas niet zo. Waterstof maken kost teveel energie, blijft nog lange tijd schaars en moet voornamelijk gebruikt worden om de industrie te verduurzamen. Wacht als gemeente dus niet op waterstof en ga nu al aan de slag met isolatie, warmtepompen en warmtenetten om wijken van het aardgas te kunnen halen.
Areaal Advies werkt op verschillende manieren aan de energietransitie. We helpen (maatschappelijk) vastgoedeigenaren met het behalen van hun verduurzamingsopgave en adviseren over een duurzame vastgoedaanpak op pand- en portefeuilleniveau. Ook helpen we overheden met de problemen die ze tegenkomen bij het van het gas afhalen van wijken. Dat kan gaan over de knelpunten rondom warmtenetten, maar ook het maken van wijkplannen en het uitvoeren van de Transitievisie Warmte. Met onze achtergrond in duurzaamheid en onze technische expertise zijn wij in staat om het gehele traject van verduurzaming te begeleiden, vanaf de initiatiefase tot aan de daadwerkelijke uitvoering. Meer informatie? Neem contact op met Mark Hazebroek of Geke Schrijver.